آموزش و فرهنگ
احمدرضا اکبری
چکیده
دوران حکومت قاجار و پهلوی فصل جدیدی در عرصه تعلیم‌وتربیت است. دورانی که متولیان فرهنگ و ادب، با توجه به نیازها و ضرورت‌ها، چارچوب رسمی تربیت‌معلم و تألیف محتوا را ترسیم کردند. در این دوران، دو بار سیستم نظام آموزشی تغییر می‌کند و به دنبال آن، محتوای آموزشی مراکز تربیت‌معلم نیز عوض می‌شود و انواع مختلف دانشسرا در ایران شکل می‌گیرد. ...
بیشتر
دوران حکومت قاجار و پهلوی فصل جدیدی در عرصه تعلیم‌وتربیت است. دورانی که متولیان فرهنگ و ادب، با توجه به نیازها و ضرورت‌ها، چارچوب رسمی تربیت‌معلم و تألیف محتوا را ترسیم کردند. در این دوران، دو بار سیستم نظام آموزشی تغییر می‌کند و به دنبال آن، محتوای آموزشی مراکز تربیت‌معلم نیز عوض می‌شود و انواع مختلف دانشسرا در ایران شکل می‌گیرد. دانشسراهای مقدماتی قدیم‌ترین و فراگیرترین نوع آن است که نقش بسزایی در تحول فرهنگی و تربیت معلمان مدارس ابتدایی کشور داشته است. مطابق مصوبات مجلس شورای ملی، یکی از نخستین مراکز دانشسرای مقدماتی کشور در شهرستان بیرجند تأسیس می‌شود که در دوره پهلوی به‌عنوان پایدارترین مدل تربیت‌معلم فعالیت داشته است. هدف این پژوهش بررسی فعالیت دانشسراهای مقدماتی پسرانه و دخترانه و تبیین فرایند عملکرد آن‌ها در استان خراسان جنوبی است که به شیوه توصیفی- تحلیلی با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای، اسنادی و مصاحبه به این موضوع می‌پردازد. نتایج حاصله، مبیّن آن است که دانشسراهای مقدماتی بیرجند به منظور تأمین و تربیت معلم دبستان‌های جدید بر پایه قوانین و مقررات مجلس شکل گرفته و سابقه فعالیت مدرسه شوکتیه نقش بسزایی در تسهیل فعالیت آن داشته است. همچنین انتخاب مدیران آن طبق شرایط مصرح در قانون معارف و با توجه به تجربه و صلاحیت‌های فردی صورت گرفته و از حمایت دائمی حاکمیت سیاسی محلی برخوردار بوده است.
