نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه ازاد اسلامی گناباد

2 استادیارگروه علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گناباد

3 عضو هیأت علمی (مربی) گروه مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی بیرجند

چکیده

تجربه اجتماعی انسان، عمدتاً با حضور در شبکه روابط متقابل اجتماعی شکل می گیرد. این پژوهش با هدف مطالعه کیفیت و چگونگی روابط متقابل دانشجویان در قلمروهای بسیار شخصی تا حیطه های عمومی تر انجام شده است. پژوهش در سطح توصیفی- همبستگی و به کمک فن پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری، شامل تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد گناباد در سال 1393 (2600نفر) بوده که با استفاده از شیوه نمونه گیری چندمرحله ای و بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران، تعداد340 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیده اند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته ای است که اعتبار صوری آن توسط متخصصین تأیید شده است. از مجموع کل پاسخگویان، 5/92% روابط متقابل با اعضای خانواده را مطلوب و 5/7% بینابین و تنها 5/0% نامطلوب ارزیابی کرده اند. بیشترین مطلوبیت روابط در حوزه های صمیمیت، احترام و همدلی، مشارکت، مشاوره و فقدان حسادت در میان شبکه روابط خانوادگی و بویژه خانواده مادری و همسایگان و کمترین آن در روابط با همکاران گزارش شده است. مقدار آزمون دی سامرز در مورد همبستگی بین متغیرهای مقطع تحصیلات و کیفیت رابطه متقابل، 446/0- بوده که در سطح معناداری 001/0 حاکی از وجود رابطه معنادار معکوس بین این دو متغیر است؛ یعنی هرچه سطح تحصیلات کمتر باشد، کیفیت روابط متقابل بهتر است و برعکس. مهم ترین و روشن ترین نتیجه پژوهش، این را نشان می دهد که در میان جامعه آماری مورد بررسی، هم چون سایر گروه ها در ایران، خانواده مهمترین سازه اجتماعی تأثیرگذار در شبکه روابط متقابل است. این امر، بیانگر این است که بیشترین سرمایه اجتماعی در جامعه مورد بررسی، در حوزه خانواده بویژه خانواده مادری وجود دارد که بیانگر انسجام معطوف به درون (درون گروهی) است. در حالی که کمترین میزان اعتماد و سرمایه اجتماعی، به فضای اشتغال و صحنه عمومی جامعه مربوط بوده که در واقع، انسجام معطوف به بیرون (برون گروهی) است.
Abstract
Social experience of human mainly forms with social network interactions. This study has been done with the aim to investigate the quality of students’ interactions in very private areas to more public domains. This is a survey with a descriptive-correlational method. The statistical population consists of 2600 Gonabad University students among which 340 were selected using Cochran’s sample size formula and multistage sampling method. The research instrument is a researcher-developed questionnaire that its validity was confirmed by experts. 92/5% of the respondents have evaluated favorable interactions with family members, 7/5% facultative and only 0/5% undesirable. Most utility of relations has been reported in the sphere of intimacy, respect and empathy, cooperation, consultation and lack of jealousy among the network of family relationships and especially mothers’ family and neighbors, and the lowest has been reported in relations with colleagues. D. Summers Test amount on correlation between educational level and quality of interaction was -0/446, which showed a significant inverse relationship between these two variables, at a significance level of P <0/000. This means that the lower the educational level, the better the quality of interaction and vice versa. The most important and obvious result of the research shows that among the studied population, as well as other groups in Iran, family is the most social structure affecting the mutual relations network. This indicates that the highest social capital, in the studied population, exists in the field of family, especially mothers’ family that shows solidarity towards the inside (inter group). While the least amount of trust and social capital is related to the situation of employment and public sphere of society that in fact, integration is focused on the outside (out group).
Keywords: Social Network of Relations, Interactions, Gonabad

کلیدواژه‌ها

- احمدی، سیروس (1388). "بررسی نوع دوستی در روابط روزمره اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن". مجله جامعه شناسی ایران، دوره دهم، ش 2 (تابستان): 87-108.##- اسکافی، مریم (1393). "اثر شبکه های اجتماعی بر طلاق عاطفی در شهر مشهد". رساله دکتری جامعه شناسی، دانشکده روانشناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.##- باستان، سوسن؛ صالحی هیکویی، مریم (1386). "سرمایه اجتماعی شبکه و جنسیت: بررسی ویژگی های ساختی، تعاملی و کارکردی شبکه اجتماعی زنان و مردان در تهران". نامه علوم اجتماعی، دوره جدید، ش 30 (بهار): 63-95.##- باستان، سوسن؛ کمالی، افسانه؛ صالحی هیکویی، مریم (1387). "سرمایه اجتماعی شبکه و اعتماد متقابل بین شخصی". مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، دوره شانزدهم، ش 16 (تابستان): 40-81.##- باقری زنوز، بهارک؛ علمی، محمود (1388). "سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی، نشانه های آسیب شناختی روابط اجتماعی در ایران". مطالعات جامعه شناسی، سال  دوم، ش 5 (زمستان): 125-138.##- چلبی، مسعود (1386). جامعه شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی. تهران: نشر نی.##- سام آرام، عزت اله، و دیگران (1389). "بررسی عوامل مؤثر بر میزان سرمایه اجتماعی در دانشگاه علامه طباطبایی". فصلنامه علوم اجتماعی، دوره هفدهم، ش 51 (زمستان): 39-80.##- شایان مهر، علیرضا (1379). دایره المعارف تطبیقی علوم اجتماعی، ج 2. تهران: کیهان.##- شرف الدین، حسین؛ علم الهدی، عبدالرسول؛ نوروزی، محمدجواد (1393). "ارتباط عفیفانه در شبکه های اجتماعی سایبری". مطالعات فرهنگ ارتباطات، سال پانزدهم، ش 27 (پاییز): 7-35.##- صدیق اورعی، غلامرضا (1392). مبانی جامعه شناسی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.##- لطافتی، رؤیا؛ زرینی، عاطفه (1394). "همدلی، الگوی رفتاری مؤثر در رابطه متقابل بین مدرس و زبان آموز". دوماهنامه جستارهای زبانی، دوره ششم، ش 1، پیاپی 22 (فروردین و اردیبهشت): 229-252.##- محمدی، افشین؛ شهیدیان، احمد (1390). "بررسی راهکارهای افزایش مشارکت سیاسی دانشجویان با تأکید بر شناسایی روابط میان فردی مؤثر در شبکه اجتماعی".  مطالعات رسانه ای، سال ششم، ش 14 (پاییز): 105-119.##- میرمحمد صادقی، میلاد (1390). تحلیل شبکه های اجتماعی باNodex L . تهران: کیان رایانه.##
 -Hill, R. A.; Dunbar, RIM (2003). "Social network size in humans". Human Nature, Vol. 14, No. 1: 53-72.## -Mashek, Debra J.; Sherman, Michelle D. (2008). Desiring Less Closeness with Intimate Others, 343-356. handbook of Closeness and Intimacy. London: Lawrence Erlbaum Associates.##- Olson, David H.; Defrain, John, Skogrand, Linda (2011). Marriage and Families, Intimacy, Diversity and Strenghs. Boston: Mc Graw- Hill.## -Reis, Harry T.; Clark, Margaret S.; Holmes, John G. (2008). Perceived Partner Responsiveness as an Organizing Construct in the Study of Intimacy and Closeness 201-225, handbook of Closeness and Intimacy.London: Lawrence Erlbaum Associates.## -Tsvetovat, maksim; Kouznetsov, alexander (2011). Social network analysis for startups. United States of America: O’Reilly Media.##